Hoofdbedekking (1): drie vragen beantwoord

Weet je wat er staat in 1 Korinthe 11? Het is een klein stukje, waar ik de afgelopen jaren heel veel over nagedacht heb. Soms krijg ik er vragen over, zoals ik deze drie vragen kreeg van iemand. Ik heb ze zo voorzichtig mogelijk beantwoord en deel deze antwoorden graag ook met jou. Heb je nog meer vragen, dan kun je die altijd stellen!

Voor het luisteren naar meningen en interpretaties van anderen (dus, ook die van mij) geldt altijd: lees je Bijbel en spiegel alles wat je van anderen hoort aan het Woord van God.

---

Hoi,

Ik ben blij met je vragen en ik antwoord ze graag, maar ik vind het ook heel spannend. Ik heb altijd met vragen gezeten rondom hoofdbedekking en twee jaar geleden besloot ik er meer over te gaan lezen en te onderzoeken wat er nu eigenlijk stond in 1 Korinthe 11. Ik kwam na die studie tot een conclusie waar ik aardig zeker van was. Het was wel lastig, want er was niemand in mijn directe omgeving met dezelfde conclusie als die van mij. Mijn manier om met andere meningen over hoofdbedekking te dealen, was meestal door in mijn hoofd te denken dat andere kinderen van God zich eenvoudigweg ‘minder verdiept hadden’ in dit onderwerp. Toen ik verkering kreeg en er met mijn vriend over sprak, kwam ik er echter achter dat er ook mensen zijn die zich er wél in verdiept hebben en tóch tot een andere conclusie komen. Ik kan dit nog steeds heel moeilijk vinden en als mensen mij vragen naar mijn kijk op de kwestie, ben ik soms bang. Straks verkondig ik iets verkeerds? Of verkondig ik juist niet genoeg? Ik ben van ‘mening’ (dat klinkt alsof ik wat te kiezen heb aan mening, maar ik baseer het op de Bijbel) dat hoofdbedekking geldt voor vrouwen vandaag de dag tijdens bijeenkomsten die gaan over het Woord van God. Ik draag dus hoofdbedekking als ik Bijbelstudie doe met anderen, als ik zondagsschool geef, als ik evangeliseer in Kerkrade, in de kerk, etc. Ik ben lang zoekend geweest naar Gods wil en heb twee jaar lang elke dag hoofdbedekking gedragen en nog steeds draag ik het bijna elke dag, ook omdat ik ervan uit wil gaan dat ik elke dag met anderen (in het openbaar) over Zijn Woord praat. Vanaf mijn beslissing om elke dag hoofdbedekking te dragen, ben ik stil geweest over het onderwerp, tenzij mensen mij ernaar vroegen. Ik wil graag vertellen wat ik heb geleerd, maar een extra kerkruzie is het laatste waar ik naar op zoek ben. Wat ik hier mee wil zeggen is: ik heb biddend gezocht naar wat God bedoeld met 1 Korinthe 11, maar ik ben niets meer dan wat ik ben op mijn knieën: een klein witgewassen meisje van 25, zoekend naar Gods wil. Mijn conclusie is een zoekende conclusie. Er staat niet veel beschreven over hoofdbedekking in de Bijbel. Hoe kan ik er dan veel over zeggen? Daarbij is dit geen doorslaggevende kwestie als het gaat om het zijn van een kind van God. Het is een bijzaak, maar daarmee kunnen we het ook niet wegschuiven alsof het niets is. Het staat in Gods Woord en is van belang voor ons allemaal, daarom noem ik het zelf vaak een ‘belangrijke bijzaak’. Hoe dan ook, dankjewel voor je vragen! Ik beantwoord ze graag, maar wel met de nodige schroom.

- Heeft het bedekken van je hoofd alleen te maken met gebed, of ook met onderdanigheid?

Met beide. In 1 Korinthe 11 noemt Paulus dat de vrouw het hoofd moet bedekken tijdens ‘bidden en profeteren’ als teken van onderdanigheid aan de orde die God geschapen heeft. Hij zegt: zoals God het Hoofd is van Christus, zo is de man het hoofd van de vrouw. Daarmee kunnen we ook gelijk alle discriminatie beschuldigingen weerleggen, want we weten allemaal dat Christus evenveel God is als God Die het Hoofd is. Zij zijn evenveel ‘waard’, maar hebben een andere rol. Op deze manier zijn de man en de vrouw evenveel waard, maar hebben een andere rol, een andere plek in Gods scheppingsorde. De hoofdbedekking is een teken van onderdanigheid aan Gods scheppingsorde, net zoals de doop een zichtbaar teken is van een nieuw leven en horen bij God. Waarom zou Paulus dan de hoofdbedekking alleen noemen voor tijdens ‘bidden en profeteren’? Hier zijn verschillende antwoorden op en het meest aannemelijke vind ik deze: bidden en profeteren zijn allebei spreken door de Heilige Geest. Het woord ‘bidden’ kan worden gebruikt voor het openbaar bidden en het bidden in de binnenkamer. Met profeteren gaat het echter uitsluitend over een openbare gelegenheid. Met profeteren bedoelt de Bijbel vaak niet alleen het voorzeggen van de toekomst, maar in de eerste plaats het doorgeven van goddelijke raad. Hieronder zou je dus ook het spreken over of uit de Bijbel kunnen scharen.

Paulus noemt ook het ‘omwille van de engelen’ (vs. 10) dit zou er mee te maken kunnen hebben dat het tijdens spreken vanuit de Geest is. Engelen zijn Gods wachters en zij bewaken de orde die God geschapen heeft. In de Bijbel treden ze ook vaker op als mensen tegen Gods orde ingaan en zichzelf groter dan God gaan zien, zoals bij de ondergang van Nebukadnezar (Dan. 4:17) en de dood van Herodes (Hand. 13:23).

- Ik hoor ook wel zeggen dat alleen getrouwde vrouwen hun hoofd moeten bedekken. Hoe kom jij tot de conclusie dit ongetrouwd te doen?

Dit is een vraag die niet heel makkelijk te beantwoorden is. Ik geloof dat het aannemelijker is om als ongetrouwde vrouw ook je hoofd te willen bedekken, maar mijn vriend denkt daar alweer anders over. Ook onder de ‘reformatoren’ wordt hier verschillend over gedacht. De statenvertalers schrijven in hun kanttekeningen dat alleen getrouwde vrouwen hun hoofd horen te bedekken (kanttekening 12 bij vers 5, zij noemen hier wel bij ‘hoewel de anderen hier niet uitgesloten worden’), maar Calvijn schrijft in zijn commentaar dat het geldt voor elke vrouw, getrouwd of niet: “Men vraagt, of hij alleen van de getrouwde vrouwen spreekt: want sommigen duiden het op die alleen, wat Paulus hier leert, dewijl het voor maagden niet rijmt, dat zij aan de heerschappij des mans onderworpen zijn. Maar dit doen zij onwijs: want Paulus ziet verder, te weten, op de eeuwige wet Gods, waardoor het vrouwelijke geslacht aan de heerschappij der mannen onderworpen is. Zoo zijn dan alle vrouwen daartoe geboren, dat zij voor uitnemendheid der mannelijke sekse wijken: anders ware het argument van Paulus niet goed, dat hij uit de natuur genomen heeft, toen hij zeide: dat het evenmin betaamde, dat het hoofd der vrouw ontbloot worde, als geschoren: het welk den jonkvrouwen ook toekomt.”.

Ik ben het met Calvijn eens. Omdat Paulus zijn argumenten neemt uit de scheppingsorde, denk ik dat dit slaat op elke vrouw (omdat elke vrouw natuurlijk geschapen is, niet alleen de getrouwden). Ik denk dat elke vrouw op een heel natuurlijke manier onder het gezag van een man staat, namelijk die van haar vader (natuurlijk zijn er meisjes zonder vader, maar dat is niet de natuurlijke weg; er is altijd sprake van een vader). Daarbij komt dat, als dit gedeelte alleen op getrouwde vrouwen zou slaan, andere gedeeltes dat logischerwijze ook zouden moeten doen en dat zou betekenen dat ongetrouwde vrouwen dominee zouden kunnen worden, wat ik heel onwaarschijnlijk vind…

- Baseer je het alleen op het gedeelte uit Korinthe, of op meer?

Min of meer wel ja, maar het gedeelte in 1 Korinthe 11 komt overeen met de rest van de Bijbel. Zo wordt er vaak aandacht gegeven aan de rol van de vrouw in het Nieuwe Testament. Paulus zegt in vers 2: “En ik prijs u, broeders, omdat u in alles aan mij denkt en aan de overleveringen vasthoudt, zoals ik die aan u heb overgeleverd.”. Het zou hier dus kunnen gaan om een overlevering van Paulus, een uiterlijk teken dat nog niet ingesteld was in Oude Testament. Ik denk ook niet dat dit teken ingesteld was in de tijd van het Oude Testament. Wel denk ik dat het altijd een natuurlijk manier van kleden is geweest voor vrouwen en dat zien we ook terug in het Oude Testament. In Jesaja 47 wordt Babylon/Chaldea vergeleken met een vrouw en die vrouw moet zich ontkleden en gaan werken als een slaaf, daarbij wordt genoemd dat zij haar sluier af moet nemen. Blijkbaar droeg zij dus een sluier wanneer ze geen slaaf was. In Numeri 5 wordt verteld over de ‘wet van de achterdocht’: als het niet zeker is, maar een vrouw verdacht wordt van overspel moet zij voor de priester komen en één van de dingen die de priester zal doen is haar hoofd ontbloten (vs 18, de HSV vertaalt dit met ‘het hoofdhaar van de vrouw losmaken’, maar dit staat niet in het Hebreeuws). Zo zijn er nog een aantal voorbeelden die ons laten zien dat het voor een vrouw gebruikelijk en eervol was om een hoofdbedekking te dragen. Voor de mannen zijn er voorbeelden in het Oude Testament waarin het juist omgekeerd is. Zij bedekken hun hoofd (met as of vodden, bijv. 2 Sam. 1:2) en scheren hun baard af bij rouw en angst. Levitische mannen dragen ook hoofdbedekking in de tempel en tabernakel en dit kan ook een teken van eerbied zijn. Paulus schrijft juist dat de man zijn hoofd niet moet bedekken tijdens het bidden en profeteren omdat hij het beeld van God is en de vrouw het beeld van Christus. Het idee dat we teruggrijpen op een oud Joods gebruik, is dus niet waar. Vrouwen over de hele wereld droegen hoofdbedekking en ja, ook Joodse vrouwen, maar dit is niet een wet in het Oude Testament. Vandaag de dag dragen orthodox Joodse vrouwen wel hoofdbedekking als ze getrouwd zijn, maar dit heeft niets te maken met de orde die Paulus noemt.

Ik hoop dat ik hiermee je vragen een beetje beantwoord heb! Als je nog meer vragen hebt, hoor ik ze graag.

Liefs en sjalom,

Sara-Maria